(I’m going to be one of the mentors at the “Structured Journalism and Network Mapping Hackathon”, organized by Graph Commons. You can read about this hackathon in English here.)
Graph Commons ekibi, Türkiye’de çok da fazla bilmediğimiz ya da yetkin kişi sayısının çok az olduğu bir konu olan Yapısal Gazetecilik ve Ağ Haritalama için gazetecilerin ve araştırmacıların kullanabileceği araçlar geliştirilmesi için bir hackathon düzenliyor. 12-13 Eylül tarihlerinde gerçekleşecek bu hackathonda birçok farklı alandan gazeteci, araştırmacı ve aktivistlerin mentörlüğünde bu alanlarda veya farklı şekillerde kullanılabilecek araçlar geliştirilmek isteyen ve eli kod tutan herkes bir araya gelecek ve bir haftasonunu buna ayıracak.
Graph Commons ekibi, hackathonun amacını şu şekilde açıklıyor:
Gazetecilikte haberler ya da sivil toplum çalışmalarında raporlar ve basın bildirileri genellikle düz yazı olarak üretiliyor, ve yayınlandıktan kısa bir süre sonra değerleri oldukça azalabiliyor, tekrar tekrar kullanımı ise mümkün olamıyor.
Halbuki yazılanların içinde gömülü çok detaylı ve değerli bilgiler mevcut. Bu gömülü bilgiler yapısallaştırılarak yeniden kullanılabilen veri parçacıklarına dönüştürülebilir. Böylece bilgiler hem farklı bağlamlarla yeniden ilişkilendirilebilir, hem de daha sonra bu verilerle karşılaşanlar için birer referans kaynağı oluşturur. Dolayısıyla yayınlanan malzemeler hem editörlerin kendi üretimi için hem de okuyuclar için çok daha uzun süre kullanımda kalarak değerine değer katar. Bu şekilde bir üretim yapmanın bir yolu ise “ilişki haritalama” ya da “ağ haritalama” pratiğinden geçmekte.
“Ağ haritalama” karmaşık sistemleri anlamlandırabilmek için bize hem görsel hem matematiksel bir dil sağlar. Haberlerin ya da raporların içinde yer alan pek çok aktör ve ilişkiyi noktalar ve aralarında çizgiler olarak belirterek diyagramlarını oluşturabiliriz. Bu diyagramlar bilgisayarda modellenerek üzerinde işlem yapılabilir hale gelir, dolayısıyla veriye gömülü olan merkezi aktörler, kümeler, köprüler, dolaylı ilişkiler kolayca keşfedilir. Sonuçta, oluşturulan ağ veri tabanı ve analiz sonuçları içinde daimi olarak arama, dolaşma, karşılaştırma yapılarak ihtiyaca göre tekrar tekrar kullanılabilir.
Yapısal gazetecilik ile veri gazeteciliği birbirine yakın gözükse de temelden farklı pratikler. Veri gazeteciliği derlenmiş verilerden analiz ve görselleştirme ile anlam ve haber çıkarmayı amaçlarken, yapısal gazetecilik düz yazıyı ya da araştırma sonuçlarını bir veri yapısına sokarak yeniden kullanım sağlamayı amaçlar.
Yapısal Gazetecilik ve Ağ Haritalama Hackathonu gazetecilik ve sivil toplum alanında kritik konulara dair verilerin modellenmesini ve bilgisayar programları ile türlü kaynaklardan yığın veri halinde derlenerek ilişki haritalarının çıkarılmasını amaçlamaktadır. “Eli kod tutan” kişilerden oluşacak katılımcılar bir yanda ağ haritalama ve analizi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirirken diğer yanda alanında uzman mentörlerin desteğiyle tekrar tekrar kullanılabilir araçlar üretecekler.
Bu hackathonda İnternet ve İfade Özgürlüğü alanında çalışacak ekibin mentörlerinden birisi de ben olacağım. Bunun yanı sıra yine birçok farklı alanda, o alana gerçekten hakim insanlar mentör olarak katılıyor.
Eğer bu konuyla gerçekten ilgileniyor ve böyle araçlar geliştirmekten keyif alıyorsanız 12-13 Eylül’de sizi de hackathonda görmeyi çok isteriz. Kayıt ve diğer detaylar için buraya bakabilirsiniz.
Eğer “Kod yazmayı beceremem ben” diyorsanız ama yine de ortaya çıkan sonuçları görmek istiyorsanız da, 13 Eylül akşamı gerçekleşecek sunumlar herkese açık.
Katılacak olan herkes ile 12-13 Eylülde görüşmek üzere.
Leave a Reply